Phân tích địa điểm là công đoạn quan trong quy trình thiết kế, giúp thấu hiểu bối cảnh để từ đó đưa ra những phương án thiết kế độc đáo. Sau đây sẽ là hướng dẫn chi tiết từng bước thực hiện phân tích địa điểm dành cho người mới bắt đầu, giúp bạn tự tin bước vào hành trình kiến tạo đầy cảm hứng.

PHÂN TÍCH ĐỊA ĐIỂM LÀ GÌ?

Phân tích địa điểm là một bước quan trọng trong thiết kế kiến trúc, bao gồm việc kiểm tra và đánh giá các khía cạnh của một địa điểm xây dựng. Mục tiêu chính là thu thập thông tin chi tiết và chuyển đổi chúng thành các sơ đồ nhằm đưa ra các phương án thiết kế tốt nhất. Các sơ đồ phân tích địa điểm thể hiện trực quan các quan sát của kiến trúc sư, bao gồm mô hình ánh sáng mặt trời, lưu lượng di chuyển, cách sử dụng đất đai và phân bổ không gian.

MỤC ĐÍCH CỦA PHÂN TÍCH ĐỊA ĐIỂM

Phân tích địa điểm là tiền đề giúp các nhà thiết kế hiểu rõ về khu đất xây dựng. Họ sẽ kiểm tra các khía cạnh như vị trí, kích thước, địa hình, quy hoạch phân khu, giao thông, khí hậu và đặc biệt là những thay đổi dự kiến có thể xảy ra trong tương lai.

Các sơ đồ phân tích địa điểm cung cấp cho kiến trúc sư dữ liệu về mô hình nắng và bóng râm, lưu lượng di chuyển, cách sử dụng đất đai và không gian công cộng/riêng tư. Điều này giúp các nhà thiết kế tạo ra bản vẽ hòa hợp với điều kiện môi trường xung quanh.

Đồng thời, phân tích địa điểm mang lại lợi ích cho cả nhà thiết kế và khách hàng bằng cách đảm bảo tính khả thi về mặt tài chính.

CÁCH THỨC THỰC HIỆN PHÂN TÍCH ĐỊA ĐIỂM

Để có một phân tích địa điểm toàn diện, việc đạt được mức độ chi tiết cao là vô cùng quan trọng. Các nhà thiết kế cần xem xét các khía cạnh theo bối cảnh của tòa nhà hoặc công trình mà họ đang thiết kế.

Điều quan trọng là phải hiểu cách thức xây dựng sẽ hòa hợp với không gian xung quanh như thế nào và bản thân không gian đó sẽ ảnh hưởng đến quá trình xây dựng ra sao.Những yếu tố này đóng vai trò then chốt trong việc tiến hành phân tích địa điểm một cách kỹ lưỡng.

Để đảm bảo phân tích địa điểm kiến trúc được thực hiện chính xác, cần thực hiện theo ba bước sau đây trước khi bắt đầu thi công:

1. Nghiên cứu

Khi tiến hành phân tích địa điểm, tầm nhìn của bạn không nên giới hạn bởi ranh giới khu đất. Hãy mở rộng phạm vi nghiên cứu để khám phá tình trạng thực tế và lịch sử của địa điểm, đặt nền tảng vững chắc cho một giải pháp thiết kế hoàn hảo.

Tận dụng tối đa các công cụ trực tuyến để truy cập thông tin liên quan, đồng thời dành thời gian khảo sát trực tiếp địa điểm. Ghi chép đầy đủ thông tin quan trọng, lưu lại hình ảnh và tiến hành đo đạc chính xác để đánh giá các yếu tố thiết yếu như kích thước khu đất, diện tích bãi đậu xe, khả năng tiếp cận, hệ thống giao thông công cộng và mức độ tiếng ồn xung quanh. Thu thập thông tin một cách toàn diện chính là chìa khóa cho một phân tích địa điểm kỹ lưỡng và hiệu quả.

2. Phân tích

Sau khi hoàn tất việc khảo sát địa điểm, hãy dành thời gian phân tích kỹ lưỡng các dữ liệu thu thập được. Sử dụng các công cụ trực quan như sơ đồ để so sánh và đối chiếu thông tin, từ đó đưa ra những đánh giá chính xác. Hãy luôn cân nhắc giữa các mục tiêu dự án và đặc điểm riêng biệt của địa điểm để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong công tác thiết kế.

3. Tổng hợp

Thông tin thu thập được cùng với những kết luận đạt ra trong quá trình phân tích địa điểm sẽ đóng vai trò nền tảng cho việc định hướng dự án của bạn. Thu thập dữ liệu là bước quan trọng, nhưng điều cốt yếu chính là chuyển đổi dữ liệu thành nội dung có liên quan và hữu ích. Phân tích sâu sắc sẽ giúp bạn xác định những yếu tố tác động đến các thông số thiết kế, từ đó đưa ra giải pháp phù hợp nhất. Kết hợp nhuần nhuyễn giữa kết quả nghiên cứu, quan sát thực tế và những hạn chế tiềm ẩn để bắt đầu phác thảo thiết kế sơ đồ và lập trình chức năng cho công trình.

PHÂN TÍCH ĐỊA ĐIỂM: DANH SÁCH KIỂM TRA CÁC LOẠI DỮ LIỆU

Tiến hành nghiên cứu chuyên sâu và thực hiện phân tích địa điểm toàn diện là vô cùng quan trọng. Việc phân tích địa điểm sơ sài có thể dẫn đến những vấn đề tốn kém hoặc khó khăn, gây trở ngại cho các giai đoạn thiết kế hoặc thi công sau này. Trong quá trình phân tích địa điểm, có ba loại dữ liệu cần được thu thập và phân tích đó là: Macro, Micro, Mega.

Khi tiến hành phân tích địa điểm, điều quan trọng là phải áp dụng phương pháp tiếp cận chiến lược, bao gồm việc kiểm tra cả dữ liệu khách quan và chủ quan trên ba quy mô riêng biệt.

• Mega: Quy mô Mega bao gồm bối cảnh rộng hơn của địa điểm, bao gồm khu vực dân cư và mối quan hệ của nó trong thành phố lớn hơn.
• Macro: Quy mô Macro đề cập đến bối cảnh quy mô lớn của địa điểm, bao gồm môi trường xung quanh trên tất cả các phía.
• Micro: Quy mô Micro kiểm tra các chi tiết, đặc điểm và tính chất của từng yếu tố và đối tượng riêng lẻ.

Không thể xem xét độc lập địa điểm và dự án, vì chúng là một phần của một tổng thể đang tồn tại và không ngừng phát triển. Chúng phụ thuộc lẫn nhau và có mối liên hệ với môi trường xung quanh, khu vực rộng lớn hơn, khu vực dân cư và thành phố, cũng như cộng đồng địa phương và cư dân.

DỮ LIỆU KHÁCH QUAN (DỮ LIỆU CỨNG)

Dữ liệu khách quan, hay còn gọi là dữ liệu cứng, đề cập đến các đặc điểm vật lý của một địa điểm, không phụ thuộc vào sự tương tác của con người. Loại dữ liệu này được coi là khách quan bởi vì nó tồn tại bất kể quan sát hoặc trải nghiệm của chúng ta.

Dữ liệu khách quan có thể bao gồm các yếu tố sau:

1. Thông tin về vị trí: Xác định vị trí địa lý chính xác, khảo sát địa điểm, thu thập bản đồ và ảnh, xác định ranh giới, kích thước, hình dạng của khu đất.
2. Quy định của các cơ quan chính quyền: Tìm hiểu các quy định về quy hoạch, xây dựng như quy hoạch vùng, quy hoạch phân khu, quy định bảo tồn di sản, môi trường, đê điều. Đặc biệt chú ý đến mức độ ngập lụt và yêu cầu về cao độ xây dựng.
3. Điều kiện xung quanh khu đất: Khảo sát cách sử dụng đất, công trình, không gian xung quanh. Đánh giá khoảng cách, chiều cao của các công trình lân cận. Ghi nhận kiến trúc, phong cách đặc trưng khu vực.
4. Hình ảnh mô tả hiện trạng: Thu thập ảnh toàn cảnh của khu đất và khu vực lân cận. Trình bày mặt cắt ngang, mặt cắt dọc qua khu đất, hiển thị mật độ công trình, hình thể, chất liệu xây dựng hiện hữu.
5. Điều kiện tự nhiên của khu đất: Khảo sát địa hình tự nhiên, loại cây cối, đánh giá địa chất, thổ nhưỡng. Ghi nhận đặc tính vật liệu, màu sắc, hình khối tự nhiên trên khu đất.
6. Điều kiện nhân tạo: Bao gồm các yếu tố do con người tạo ra trên khu đất như đường giao thông, vỉa hè, bề mặt nền, đồ đạc đô thị (ghế đá, cột điện,…). Cần ghi nhận tình trạng, kích thước, vật liệu của các yếu tố này.
7. Khí hậu: Cần phân tích quỹ đạo năng lượng mặt trời, bóng râm theo mùa; lượng mưa, tuyết rơi, độ ẩm; nhiệt độ cao/thấp trung bình theo mùa; hướng gió, cường độ gió và khu vực cần che chắn gió.
8. Lịch sử và ý nghĩa của khu đất: Tóm tắt các công dụng trước đây, khả năng ô nhiễm từ hoạt động sản xuất, ý nghĩa khảo cổ học, lịch sử, văn hóa và dân số học (nhu cầu cộng đồng) của khu vực.
9. Bối cảnh khu vực lân cận: Mô tả bằng hình ảnh hoặc sơ đồ minh họa về các công trình, không gian, điểm nhấn xung quanh; phong cách kiến trúc, nét đặc trưng của khu vực.

DỮ LIỆU CHỦ QUAN (DỮ LIỆU MỀM)

Dữ liệu chủ quan hay dữ liệu mềm đề cập đến những yếu tố khó đong đếm bằng con số nhưng lại tác động trực tiếp đến việc thiết kế và trải nghiệm không gian. Đây là những yếu tố liên quan đến cảm nhận, trải nghiệm của con người với môi trường xung quanh.

Sau đây là những khía cạnh dữ liệu mềm quan trọng cần xem xét khi phân tích địa điểm:

1. Khả năng tiếp cận và lưu thông: Khả năng tiếp cận di chuyển qua lại khuôn viên là yếu tố tiên quyết. Cần đánh giá hệ thống lối mòn cho người đi bộ, tuyến đường nội bộ dành cho phương tiện cơ giới. Đặc biệt, không thể bỏ qua khả năng kết nối thuận lợi với các phương thức giao thông công cộng như xe buýt, tàu hỏa, taxi.
2. Tầm nhìn: Tầm nhìn ra vào khuôn viên cần được đánh giá từ nhiều góc độ và khoảng cách khác nhau. Cần xác định những điểm quan sát tối ưu với nhiều độ cao khác nhau để đánh giá tầm nhìn hướng ra bên ngoài. Ngược lại, cũng phải khảo sát tầm nhìn từ bên ngoài hướng vào khuôn viên để kiểm soát tính riêng tư và đảm bảo thiết kế hài hòa với môi trường xung quanh.
3. Không gian riêng tư: Không gian riêng tư đảm bảo sự yên tĩnh, thoải mái, tạo cảm giác thư thái và an toàn cho cư dân. Thiết kế cần ngăn được sự xâm phạm từ bên ngoài vào các khu vực nhạy cảm, đáp ứng nhu cầu riêng tư cho các hộ gia đình.
4. Âm thanh và tiếng ồn: Âm thanh và tiếng ồn có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống. Cần xác minh nguồn phát sinh tiếng ồn từ môi trường bên ngoài, đồng thời lường trước những thay đổi về hướng gió để có giải pháp chống ồn hiệu quả cho các khu vực nhạy cảm.
5. Mùi hương: Cần xác định những mùi xâm nhập từ môi trường xung quanh, xem xét ảnh hưởng của hướng gió để có biện pháp hạn chế. Đồng thời, cũng phải đánh giá những mùi dự kiến phát sinh từ chính hoạt động trong khuôn viên để có giải pháp xử lý phù hợp, không gây ô nhiễm môi trường cho khu vực lân cận.

Phân tích địa điểm chính là kim chỉ nam dẫn lối cho những ý tưởng thiết kế sáng tạo và đột phá. Nắm vững các bước hướng dẫn chi tiết được trình bày trong bài viết này, bạn đã trang bị cho bản thân những kiến thức và kỹ năng cần thiết để chinh phục mọi dự án, kiến tạo nên những công trình kiến trúc không chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng mà còn hòa quyện vào bức tranh chung của cảnh quan.

Theo Thu Trang - Kienviet.net | Arch20