Nghĩ lại về thiết kế nhà vệ sinh trong trường học
By Bộ môn Kiến trúc dân dụng - 2/2/2018
Nhà vệ sinh với các dãy
buồng đặt đối diện chậu rửa, dành riêng cho nam giới hoặc cho nữ giới đã
được xây dựng trong các cơ sở giáo dục cả trăm năm qua. Tuy nhiên thiết
kế này còn tồn tại nhiều vấn đề như an toàn, phân biệt giới tính… Liệu
chúng ta có nên nghĩ đến việc thay đổi thiết kế nhà vệ sinh truyền
thống?
Thiết kế
nhà vệ sinh liên quan đến hệ thống cấp thoát nước và chi phí lắp đặt.
Cửa thấp và vách ngăn hở cho phép theo dõi thụ động các buồng vệ sinh.
Việc từ
bỏ mô hình nhà vệ sinh cũ rất khó, vì các phòng vệ sinh cá nhân yêu cầu
chi phí lớn cho hệ thống ống nước, ống dẫn, thông gió, phân vùng, cửa ra
vào và vách ngăn. Những thiết kế vệ sinh cá nhân yêu cầu không gian lớn
trong khi các trường học có ngân sách hạn hẹp, cơ sở vật chất chưa đầy
đủ và môi trường xã hội mang tính chất riêng.
Đó
là lý do tại sao sáng kiến của trường Grant High School ở Portland đã
trở nên phi thường. Năm 2013, trường có 10 học sinh là người chuyển
giới. Để giúp các học sinh này không bỏ học vì thiếu an toàn, ban giám
hiệu đã xây dựng bốn phòng vệ sinh cho học sinh và hai vệ sinh nhân viên
– mỗi phòng có bồn cầu, bồn rửa và gương riêng – dành cho tất cả giới
tính. Các phòng vệ sinh này trở nên phổ biến ngay lập tức với tất cả các
học sinh trong trường, dù là người chuyển giới hay không, bởi các học
sinh thích sự riêng tư của chúng.
Với sự
đổi mới hệ thống cơ sở giáo dục có từ thời kỳ 1920, các nhà quản lí nhận
ra rằng cần cung cấp nhà vệ sinh công bằng cho tất cả 1700 học sinh.
Giải
pháp thiết kế của công ty kiến trúc Mahlum cho trường Grant HS là thay
thế tất cả các phòng vệ sinh kiểu cũ bằng các phòng vệ sinh cá nhân với
cửa mở ra không gian chung có bồn rửa và khu vòi uống nước. Bồn tiểu
đứng không được lắp đặt. Khu vệ sinh có hai lối vào và ra, loại bỏ cảm
giác đi vào một ngõ cụt, tăng độ an toàn và dễ kiểm soát. Các bảng chỉ
dẫn chỉ có hình minh họa đơn giản nhà vệ sinh, không có hình ảnh ‘quần’
hay ‘váy’ phân biệt giới tính – phòng vệ sinh được mở cho tất cả mọi
người sử dụng. Việc cải tạo sẽ hoàn thành vào năm 2019.
Đối với
trường tiểu học Northwood ở Mercer Island, nhóm kiến trúc sư của công ty
Mahlum cũng bỏ các phòng vệ sinh kiểu cũ, thay vào đó đặt các phòng vệ
sinh cá nhân ở nhiều nơi trên mỗi tầng. Giải pháp này làm tăng tính linh
hoạt của chương trình giáo dục và giảm thời gian di chuyển đến nhà vệ
sinh. Đồng thời thiết kế sẽ tối ưu hóa sự công bằng của nhà vệ sinh, đặc
biệt hữu ích cho các em nhỏ đang học cách thích nghi với xã hội và làm
quen bạn bè.
Các cơ
sở giáo dục đại học có thể dễ dàng thiết kế phòng vệ sinh đảm bảo sự
công bằng vì người dùng nhiều tuổi, đa dạng hơn và có khuynh hướng cởi
mở hơn. Công ty Mahlum đã tổ chức các buổi lắng nghe sinh viên – họ mong
muốn các khu ở phân chia giới tính và phòng vệ sinh riêng, cũng như các
phòng vệ sinh công cộng ở tầng trệt và trong các không gian chung. Tuy
nhiên, các khu ở sinh viên thường được phân loại giới tính theo tầng
hoặc cho mỗi cộng đồng, và mặc dù các phòng vệ sinh phục vụ cho các nhóm
nhỏ có thể giảm sự tách biệt giới tính thì chúng cũng tốn kém hơn. Các
nhà quản lý trường đại học và cao đẳng lo ngại rằng các giải pháp thiết
kế đòi hỏi chi phí cao và tiêu tốn không gian.
Mong
muốn tạo ra nhà vệ sinh công bằng hơn cũng có thể bị cản trở bởi luật
xây dựng – vốn chưa kịp thay đổi để bắt kịp với quan điểm của xã hội.
Khi xã hội đòi hỏi thiết kế nhà vệ sinh công bằng cho mọi giới tính,
ngành thiết kế và xây dựng phải yêu cầu những thay đổi trong luật xây
dựng.
Ngoài
vấn đề về người chuyển giới và cộng đồng LGBT, sự riêng tư của nhà vệ
sinh ảnh hưởng đến một nhóm rộng hơn bao gồm các gia đình có trẻ nhỏ,
người cần sự chăm sóc cá nhân và những người khuyết tật hoặc có vấn đề
về sức khoẻ. Công bằng xã hội thông qua sự riêng tư là một quyền cơ bản
của con người mà các cơ sở giáo dục tiểu học, trung học cơ sở và cao học
có thể duy trì thông qua các giải pháp thiết kế nhà vệ sinh. Bằng cách
thiết kế phòng vệ sinh kiểu mới với các thiết bị mới, kiến trúc sư có
thể nâng cao sức khoẻ, hạnh phúc, cải thiện an toàn và an ninh.
Theo Metropolist
HN | kienviet.net