Giải thưởng được coi là danh giá nhất trong lĩnh vực kiến trúc, Pritzker 2017 được trao cho một tập thể gồm 3 KTS người Tây Ban Nha, đã gắn bó và hoạt động cùng nhau trong suốt 30 năm qua. Ngày 01/03 vừa qua, Rafael Aranda, Carme Pigem and Ramon Vilalta đã trở thành Nhóm KTS đầu tiên được vinh danh ở giải thưởng Prizker (Lễ trao giải sẽ diễn ra tại Tokyo vào ngày 20/05 tới đây).

Thomas J.Pritzker, chủ tịch quỹ Hyatt, nhà tổ chức giải thưởng cho biết: “Sự hợp tác chặt chẽ trong công việc, sự phân chia công bằng những sáng tạo, những cam kết với tầm nhìn và tất cả trách nhiệm của các thành viên trong nhóm là lí do chúng tôi trao giải thưởng Pritzker năm nay cho cả 3 KTS“.

KTS Pigem đại diện cho nhóm 3 KTS chia sẻ: “Với 3 chúng tôi, sự hợp tác trong công việc là rất quan trọng, đặc biệt là sự chia sẻ những ý tưởng sáng tạo. Mỗi vấn đề đặt ra đều có 3 người cùng nhau giải đáp – Sáu bàn tay, một tiếng nói!”

Nhóm 3 KTS nhận giải lần này không quá thực sự nổi tiếng, họ chưa từng thiết kế những công trình công cộng lớn hay nhiều dự án bên ngoài đất nước Tây Ban Nha. Nhưng với Giám khảo giải thưởng Pritzker, điều quan trọng hơn cả: “Những công trình của họ đáp ứng đầy đủ những yêu cầu truyền thống của một công trình Kiến trúc, một cách trân trọng và đầy chất thơ về vẻ đẹp hình khối và không gian cùng với công năng, độ hoàn thiện cao. Và điều khiến họ trở nên nổi bật hơn cả là những công trình vừa mang tính bản địa, vừa đồng thời chứa đựng tính toàn cầu“.

Công trình tiêu biểu của nhóm là: Bảo tàng Soulages (Rodez, Pháp) – công trình hợp tác với G. Trégouët và hoàn thành năm 2014 với kiến trúc hiện đại sử dụng kim loại. Ngoài ra là một tổ hợp gồm thư viện, trại dưỡng lão và sân chơi trẻ em tại Barcelona, Tây Ban Nha sử dụng kết cấu nhẹ và hoàn thành năm 2007.Thiết kế của tổ hợp này mang tới những góc nhìn tuyệt vời vào khoảng sân vườn trung tâm cùng những hành lang với vật liệu kim loại gợi nhắc tới công trình cũ trước khi cải tạo là nhà máy sản xuất kẹo.

Nhóm KTS cũng có nhiều dự án trên quê hương Tây Ban Nha, như Công trình thể thao Tussols-Basil, Nhà hàng Les Cols,… Năm 1988, một năm sau khi tốt nghiệp Trường kiến trúc Vallès, nhóm 3 KTS đã chiến thắng cuộc thi thiết kế Ngọn hải đăng Punta Aldea (Tây Ban Nha). Trong phương án thiết kế Ngọn hải đăng, 3 KTS đã cố gắng làm rõ “Sự đối lập của yếu tố địa hình”.

3 KTS đã cùng thành lập văn phòng kể từ năm 1988 với tên gọi RCR Arquitectes (theo tên viết tắt của 3 thành viên).

Nhóm 3 KTS cũng đã trang bị cho mình những đánh giá sâu sắc về địa điểm xây dựng mỗi dự án, giúp họ hoàn thành vai trò KTS tư vấn cho dự án Công viên Tự nhiên trong khu vực núi lửa Ka Garrotxa KTS Pigem cho rằng: “Với chúng tôi, mối liên hệ của công trình với địa điểm xây dựng là thứ cần quan tâm hơn cả. Điều quan trọng là nghiên cứu mối quan hệ chặt chẽ và độc nhất giữa công trình và những yếu tố đã và đang tồn tại trong khu đất xây dựng.”

Năm 2007, nhóm KTS đã cải tạo một xưởng đúc từ thế kỉ 20 thành văn phòng của họ, mang tên: Barberí Laboratory. Đây là lần thứ hai, Giải thưởng Pritzker được trao cho KTS Tây Ban Nha, sau KTS Rafael Moneo vào năm 1996. Hội đồng giải thưởng Pritzker cho rằng việc trao giải cho nhóm KTS giàu tính bản địa này là rất quan trọng – Bởi vì: “Ngày càng có nhiều người cảm thấy lo sợ trước những ảnh hưởng của Toàn cầu hoá,.. Có thể chúng ta sẽ mất đi những giá trị, những nghệ thuật mang tính địa phương và thậm chí cả khách hàng trong nước”.

“Nhóm 3 KTS thắng giải lần này đã giúp ta thấy được, một cách đẹp đẽ và nên thơ, rằng câu trả lời cho những vấn đề đặt ra không thể nào là sự thoả hiệp – Ít nhất trong lĩnh vực Kiến trúc, cần phải hội đủ hai yếu tố: Một nền tảng bản địa vững chắc và cánh tay đủ dài để vươn ra ngoài chính phục thế giới.”

Theo An Du – Đức Thành / tckt.vn
(Biên dịch từ NYTimes)